Spośród chorób zagrażających ratownikowi należy wymienić przede wszystkim wirusowe zapalenia wątroby typu B (wirus HBV), wirusowe zapalenie wątroby typu C (wirus HCV) oraz AIDS (wirus HIV).

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY

Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest ostrą chorobą miąższu wątroby, wywołaną przez wirusa HBV przenoszącego się przez krew (pozajelitowo) oraz wydzieliny ludzkiego organizmu – w okresie okołoporodowym lub podczas kontaktu płciowego. Powszechnie uważa się, że możemy się nią zarazić głównie w szpitalu, jednak jak się okazuje, do kontaktu z wirusem dochodzi również m.in. w salonach tatuażu oraz gabinetach kosmetycznych, podczas zabiegu akupunktury lub piercingu. Co ważne, wirus WZW typu B przenoszony jest wyłącznie z człowieka na człowieka.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest szczególnie niebezpieczne dla naszego organizmu ze względu na fakt, że zazwyczaj wykrywane jest przypadkowo. Z tego powodu WZW typu C często zmienia się w postać przewlekłą, prowadząc do marskości lub nowotworu wątroby. Droga zakażenia wirusem jest tu podobna jak w wirusie HBV – w 80% przypadków do zakażenia dochodzi w szpitalu, np. podczas pobierania krwi, zabiegów endoskopowych lub transfuzji krwi.

W zależności od typu wirusa choroba wątroby może przybierać formę bezobjawową, skąpoobjawową lub pełnoobjawową. W wielu przypadkach objawy początkowe WZW przypominają te, które są charakterystyczne dla grypy lub przeziębienia (np. podwyższona temperatura, bóle mięśni i stawów), jednak po okresie inkubacji, który może trwać od kilku tygodni do 6 miesięcy, mogą pojawić się dodatkowe symptomy. Do najczęściej pojawiających się objawów wirusowego zapalenia wątroby zaliczamy:

• zażółcenie skóry, błon śluzowych i białkówki oczu, co spowodowane jest nagromadzeniem się bilirubiny w surowicy krwi oraz tkankach naszego organizmu. Żółtaczka jest najczęstszym objawem zakażenia wirusem typu B;
• osłabienie organizmu, uczucie ciągłego zmęczenia;
• ból brzucha pod żebrem z prawej strony i powiększenie obwodu brzucha, co związane jest z powiększeniem wątroby;
• brak apetytu;
• spadek masy ciała;
• ciemny kolor moczu i jasny kolor stolca;
• podwyższony poziom enzymów wątrobowych we krwi.

ZAKAŻENIE WIRUSEM HIV

Zakażenie HIV oznacza, że w organizmie człowieka znajduje się wirus nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. Wirus mnoży się i niszczy układ odpornościowy zakażonej osoby, który po pewnym czasie przestaje chronić organizm przed chorobami.  

Do zakażenia wirusem HIV może dojść trzema drogami:

1. przez kontakty seksualne – udowodniono, że prezerwatywa znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia HIV, jeśli m.in. są spełnione następujące warunki: jest dobrej jakości, została właściwie założona, jest od początku do końca stosunku na swoim miejscu, nie pękła i nie zsunęła się;
2. przez krew – gdy zakażona krew dostanie się na skórę, która jest uszkodzona, na błonę śluzową np. do oka, nosa, jamy ustnej, na narządy płciowe lub zostanie wstrzyknięta podczas używania wspólnych z innymi igieł i strzykawek np. do podawania środków odurzających, anabolików w zastrzykach;
3. podczas ciąży, porodu lub karmienia piersią z zakażonej HIV matki na jej dziecko – dlatego kobiety planujące ciążę lub będące w ciąży powinny wykonać test w kierunku HIV (ginekolog ma obowiązek zaproponować to badanie), test powinien też zrobić przyszły ojciec.

Nieleczone zakażenie HIV prowadzi do rozwoju AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. AIDS to końcowy etap NIELECZONEGO zakażenia HIV. To zespół chorób atakujących osoby zakażone HIV. Zaliczamy do niego różne infekcje i typy nowotworów. AIDS występuje po wielu latach trwania infekcji HIV u osób, które o swoim zakażeniu nie wiedzą. Osoby, które wiedzą o swoim zakażeniu objęte są nowoczesną terapią antyretrowirusową, która zapobiega wystąpieniu AIDS. Warto się testować!

Początkowo przebieg zakażenia HIV może być bezobjawowy lub skąpoobjawowy, co utrudnia wczesne rozpoznanie choroby. Pierwsze objawy zakażenia HIV, ostra choroba retrowirusowa, występują u większości zakażonych w ciągu 2-4 tygodni od zakażenia. Pojawiają się nagle i trwają przez mniej więcej 3 tygodnie.
Najczęstsze objawy ostrej choroby retrowirusowej to:

• gorączka,
• nudności,
• bóle mięśniowo-stawowe,
• wysypka grudkowo-plamista z wykwitami na twarzy, tułowiu i dłoniach,
• bóle głowy, bóle gardła,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• bóle brzucha z biegunką i utrata apetytu.

Pamiętajmy o tym, że do zakażenia wirusem wystarczy wprowadzenie
0,00004 ml zakażonej krwi!

Mocz, kał, ślina, plwocina, wymiociny, wydzielina z nosa, pot, łzy jeśli nie zawierają krwi nie są zakaźne! Kontakt z nimi nie wymaga postępowania po ekspozycji. Należy zastosować dezynfekcję.